BEZPIECZEŃSTWO:
stanowi szyfr z wiadomością
dla społeczeństw, zrzeszeń międzynarodowych, jest to pojęcie
niedookreślone. Teoretyk B. Buzan twierdził, iż można je
określić jako bezpieczeństwo narodowe i jest to ,,stan
niezagrożenia, pewności, spokoju (Oxford English Dictionary z roku
1973)”. E. J Moroz twierdzi, że jest to ,,wolność od szkodliwych
wojen”. Bezpieczeństwo zewnętrzne według R. Zięby to ,,stan i
proces” zależny od jurysdykcji (prawa poliarchii czyli warunków
niezbędnych dla istnienia demokracji) istniejących w strukturach
internacjonalnych. Bezpieczeństwo rozumiane jest także jako główne
zadanie władzy państwowej zmierzającej do ,,zapewniania
wewnętrznych i zewnętrznych warunków sprzyjających rozwojowy
państwa, jako życiowym interesom państwa oraz ochrony przed i
potencjalnymi zagrożeniami” (źródło: F. N. Trager and F. N.
Simone, National Security and American Society, 1973). Bezpieczeństwo
cechuje się intensywnością przemian rozumianych jako ,,korelat
stosunków międzynarodowych jako całość” lub jako umiejętność
narodowości do obrony jej wewnętrznych cnót przed zewnętrznymi
niebezpieczeństwami. Obserwuje się rozumienie bezpieczeństwa jako
materię wojskową. Istnienie tzw. comprehensive security czyli
zjawisko ,,rozległego bezpieczeństwa”, uzupełnione o postęp
cywilizacyjny i o dostatek państwa. Wskutek badań nad
bezpieczeństwem uwydatnia się deficyt tzw. ,,absolutnego” wzoru
bezpieczeństwa państwowego. Czyli jest ono tożsame z sytuacją,
która umożliwia państwu spełniać takie zadania jak: wewnętrzny
rozwój, niepodległość oraz spójność obszarową. Dochodzi się
do wniosku, iż w teraźniejszej rzeczywistości opartej na korelacji
(zależności) podział ten traci znaczenie. Podkreślają to
głównie zwolennicy globalizacji lub ,,transnacjonalizmu” (czyli
internacjonalizmu) obecnego w badaniach nad relacjami
międzypaństwowymi. Bezpieczeństwo międzypaństwowe jest
najistotniejsze spośród form bezpieczeństw. Zgodnie z raportem ONZ
z roku 1985 bezpieczeństwo międzynarodowe to ,,suma i rezultat
bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw
członkowskich społeczności międzynarodowej”. Uzasadnione jest
zatem to, iż międzypaństwowe bezpieczeństwo to rzeczywistość, w
której zachodzą logiczne i faktyczne zespoły współzależności
zmniejszania niebezpieczeństw, podporządkowania się przez
społeczeństwo międzynarodowe zasadom nieposługiwania się
argumentem siły. Stanowi ono wzorzec, w którym najważniejszą rolę
odgrywa ,,kooperatywny” rodzaj relacji międzynarodowych. Kwestia
międzypaństwowego bezpieczeństwa jest po pierwsze połączona jest
z materią państwa i jego zewnętrznym zabezpieczeniem. Po drugie
bezpieczeństwo jest pojęciem o niestałym charakterze jeśli chodzi
o czas. Po trzecie bezpieczeństwo zależne jest od jakość relacji
istniejących pomiędzy państwami a także od przeważających w tej
dziedzinie metod, którymi posługuje się w polityce państwo. Pod
kontem historycznym istnieją dwa wzorce bezpieczeństwa
między-krajowego subordynacyjny i koordynacyjny. Przymiotem
pierwszego stanowi relacja międzypaństwowa. Trzonem drugiego jest
panowanie danego państwa (mocarstwa) mogącego zagwarantować
wolność oraz bezpieczeństwo państwu będącym w promieniu wpływów
mocarstwa. Mocarstwowość nie do podważenia a także nieustępliwość
w przewodzeniu innym państwom stanowią fundamentalne elementy
składające się na jego efektywność. Stanowi on wzór
bezpieczeństwa mający swoje historyczne podwaliny w Cesarstwie
Rzymskim Narodu Niemieckiego, w Imperium Brytyjskie z czasów XIX i
XX wieku a także w Rosji Radzieckiej w stosunku do Państw
komunistycznych. Dziś adaptacja dla wspomnianego modelu
bezpieczeństwa nie była by możliwa do zrealizowania. Ponieważ
dokonała się reorganizacja funkcji sił wojskowych. W wypadku
modelu koordynacyjnego (kooperatywnego) bezpieczeństwa ważna jest
równowaga interesów i sił. W koncepcji tej następuje rezygnacja z
metod konfrontacji militarnej na rzecz ,,militarnej powściągliwości
i jawności”. Model ten ma możliwość przekształcania się w np.
w koncepcję równoważenia sił, odstraszania, bezpieczeństwa
wspólnego i bezpieczeństwa zbiorowego. Koncepcja ,,równowagi sił”
przewiduje utrzymanie bezpieczeństwa w drodze równowagi sił i
potęg pomiędzy wojskowymi sojuszami państw po to aby nastąpiła
,,neutralizacja sił o obustronnym charakterze. Koncepcja ta do lat
50-tych XX wieku nacechowana była rotacją sojuszy oraz przymierzy
dążących do konkretnego porządku sił. Koncepcja odstraszania
(deterrence) polega na podtrzymywaniu bezpieczeństwa właśnie
dzięki odstraszaniu wroga od agresji (patrz agresja na tym blogu).
Charakterystyczną jej cechą jest ,,groźba użycia gwałtu
przeciwko gwałtowi” i ,,uniemożliwienie przeciwnikowi wymuszenia
swej woli” (Z. Brzeziński). Odstraszanie opiera się o
prawdopodobieństwo i ewentualności posłużenia się bronią
jądrową. Koncepcja odstraszania wyżej wymienioną bronią była
elementem ,,polityki bezpieczeństwa na świecie do momentu
dezintegracji relacji międzynarodowych opartych o ,,dwubiegunowy”
podział. Z kolei koncepcja bezpieczeństwa zbiorowego (tzw.
uniwersalnego) skonstruowana jest na zamyśle kooperacji państw,
które razem tworzą strukturę. Myślą przewodnią i jego podstawą
stanowi dewiza ,,zbiorowej samoobrony”, którą rozumieć należy,
że agresja na wybrane państwa sojuszu oznacza napad na wszystkich
pozostałych należących do sojuszu i to sojusz zobligowany jest do
udzielania pomocy napadniętemu państwu. W czasie współczesnym
koncepcje bezpieczeństwa zbiorowego odzwierciedla działalności
Organizacji Narodów Zjednoczonych. Koncepcja ta (common secrity)
stanowi Konstrukcje powstałą nie dawno, stworzoną jako
uzupełnienie słabej skuteczności struktury bezpieczeństwa ONZ.
Struktura ta porównywalna jest do konceptu powszechnego
bezpieczeństwa. Przewiduje ona kooperacje na zasadach partnerskich i
współpracę w rozwikłaniu konfliktów o randze międzynarodowej to
po pierwsze. Po drugie koncepcja ta przyjęła się jako
,,wzmocnienie idei współdziałania w rozwiązywaniu sprzecznych
problemów o znaczeniu strategicznym”. Powszechne bezpieczeństwo
buduje system umożliwiający redukcję napięć oraz zmniejszenie
konfliktów. Przyczyną, dla której powstała nowa idea
bezpieczeństwa były groźby wybuchu wojny o podłożu nuklearnym.
Według raportu Niezależnej Komisji do spraw Rozbrojenia i
Bezpieczeństwa z 1982 roku stwierdza, że w dobie zagrożeń użycia
tej broni ,,wspólne bezpieczeństwo” jest ,,koncepcją alternatywą”. Bezpieczeństwo przez współpracę jest
składnikiem wspierającym i przyczyniającym się do postępu myśli
oraz reguł zbiorowego bezpieczeństwa zawartych w karcie Narodów
Zjednoczonych. Koncepcja powszechnego bezpieczeństwa stanowiła
dążenie oraz idę rozluźnienia zainicjowanego w latach
osiemdziesiątych, której nadano charakter instytucji w KBWE (teraz
OBWE). Rodzajem bezpieczeństwa w wymiarze międzynarodowym jest
bezpieczeństwo regionalne. Artykuły Karty Narodów Zjednoczonych
przewidują ewentualność budowania struktury bezpieczeństwa w
wymiarze regionalnym. Aczkolwiek taka struktura musi spełniać
takie warunki jak: 1) wymagane jest aby nie była zamknięta dla
każdego państwa znajdującego się w regionie, 2) musi zapewniać
identyczną pozycję każdemu państwu, które jest jej uczestnikiem,
3) powinna dysponować umiejętnością rozwikłania konfliktów
drogą pokojową, 4) niezbędne jest aby kooperowała z Radą
Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Z powodu warunku
znajdującego się w punkcie ,,b” Karty nie jest możliwym uznanie
np. NATO za strukturę bezpieczeństwa w wymiarze regionalnym.
Zauważalny jest jednak fakt powstawania konstrukcji bezpieczeństwa
w wymiarze tzw. subregionalnego. Źródło: leksykon politologii”.,
s. 48-51. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz przykłady
zapewniania bezpieczeństwa? Czy bezpieczeństwo międzynarodowe w
globalizujących się czasach jest zapewnione czy tez nie? Czy
terroryzm wygrywa z idą bezpieczeństwa jako takiego. Zapraszam do
napisania komentarza. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach
edukacyjnych wskazane.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Zapraszam do komentowania