BURMISTRZ

BURMISTRZ: organ samorządu terytorialnego w składzie jednoosobowym, nazywaną również jednostką ,,municypalną” czyli miejską. Burmistrz zarazem przewodniczy radzie miejskiej, która jest osobowym ,,kolegialnym” ciałem wykonawczym rady miejskiej. Burmistrz przewodniczy kierownikowi urzędu miasta oraz zarządowi miasta, tworzącego człon spełniającą rolę ,,pomocniczą zarządu”. Burmistrz stanowi także organ ,,administracji publicznej” uprawniony do formułowania decyzji w kwestiach natury jednostkowej. Wyboru Burmistrza dokonują mieszkańcy ,,bezwzględną większością głosów” w głosowaniu tajnym i bezpośrednim. Burmistrz może być radnym ale nie musi. Burmistrz za swoje poczynania jest odpowiedzialny przed mieszkańcami oraz przed radą. Mieszkańcy mają prawo do odwołania burmistrza ze stanowiska przy pomocy referendum. Procedura odwoławcza przez radę burmistrza z pobudek odmiennych niż nieudzielanie absolutorium (patrz na blogu termin absolutorium) musi być zainicjowana uprzednim złożeniem wniosku przez radnych, którzy stanowią bezwzględną większość składu rady przewidzianą w ustawie. Wniosek o odwołanie burmistrza musi być sporządzany w formie pisemnej wraz z jego argumentacją. Podejmowanie decyzji o pozbawieniu funkcjonującego burmistrza urzędu wymaga 2/3 ustawowego składu rady. Odwołanie burmistrza odbywa się w głosowaniu tajnym. Należy wiedzieć, że równoważne stanowisko jak burmistrz w mieście, które liczy powyżej 100 tys. mieszkańców pełni prezydent miasta. Z kolei odpowiednikiem burmistrza w gminie wiejskiej jest Wójt Źródło: leksykon politologii”., s. 60-61. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Zapraszam do napisania komentarza. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane.

BUDŻET

BUDŻET : planowany z reguły na jeden rok harmonogram dochodów oraz wydatków samorządu lokalnego lub państwa. Stanowi on fundamentalną agendę strukturę ,,finansów publicznych” zawierają normy, agendy ,,gromadzenia” oraz dystrybucji środków finansowych (,,pieniężnych”) przydzielonych do zabezpieczenia zapotrzebowań kolektywnych (środków) dzięki, którym cele publiczne mogą być zrealizowane. Kasa Państwa czyli budżet głosowany (,,uchwalany”) jest za pomocą ustawy co należy do podstawowych (,,uprawnień”) parlamentu. Według konstytucji z 1997 roku ,,ustawa budżetowa musi zostać uchwalona najpóźniej trzy mieszące od dnia złożenia Sejmowi projektu budżetu parlamentowi przez Radę ministrów (czyli przez rząd). Okres ten upływa 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy”. W momencie, w którym ustawa budżetowa przez Sejm nie zostanie uchwalona w określonym czasie czyli ,,cztery mieszące od przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej” w kompetencji Prezydenta leży zarządzenie ,,skrócenie kadencji Sejmu” jest to równoznaczne z ,,przeprowadzeniem” kolejnych ,,przyspieszonych" ,,nowych wyborów”. Warto uzupełnić, iż poprawki do projektu ustawy budżetowej może przegłosować tylko Senat w czasie 20 dni od jego dostarczenia ,,przekazania”. Podkreślić należy, iż inaczej jak to było w ,,Małej Konstytucji” konstytucja z 1997 roku nie daje alternatywę zwrócenia przez głowę Państwa ,,ustawy budżetowej” do Sejmu po to by została ona raz jeszcze znowelizowana. Prezydent ma prawo jedynie skierować wniosek do Trybunału Konstytucyjnego z prośbą stwierdzenia czy ,,ustawa budżetowa” nie jest sprzeczna z ustawą zasadniczą. Trybunał na wydanie orzeczenia w tej kwestii ma okres ośmiu tygodni (,,dwóch miesięcy”) od daty wpłynięcia wniosku. Zapamiętać należy, że budżet nie stanowi tylko narzędzia fiskalnej polityki Państwa, ale jest także aparatem Sejmowego nadzoru nad radą ministrów oraz uosobieniem panującej ,,pozycji” zgromadzenia narodowego w procedurze decyzyjnej dotyczącej zarządzania środkami finansowymi, które przeznacza się na ,,cele publiczne”. W Stanach Zjednoczonych prawo zarządzania przez Kongres budżetem określa się mianem ,,władzy nad sakiewką”. Decydowanie o stopieniu wydatków oraz dochodów, które są składowymi wpływającymi na skałę deficytu budżetowego leży w gestii parlamentu a tym samym stanowi ,,ograniczenie” władzy rady ministrów, która ma prawo przeznaczyć środki finansowe wyłącznie na cele, które zapisane są w ustawie budżetowej. Pełnomocnictwo rady ministrów do kierowania finansowymi aspektami gospodarki jest pod powtarzający się nadzorem parlamentu. Realizacja budżetu analizowana jest przez parlament z uwagi na ścisłe opisane sposoby kontroli. W polskich kontrolach bierze udział Najwyższa Izba Kontroli w skrócie NIK, analizuje działanie Rządu mając na względzie to czy jego wydatki są zasadne z punku widzenia ,,gospodarności”, ,,rzetelności” oraz ,,legalności” NIK następnie przygotowuje ,,opinię”, która jest warunkiem nieudzielaniu bądź udzielenia Rządowi przez Sejm tzw. absolutorium (patrz na tym blogu hasło absolutorium). Sejm postanowienie o ,,udzieleniu Radzie Ministrów absolutorium ,,podejmuje zwykłą większością głosów. Budżet formułuje (określa) przychody a także wydatki państwa (obejmując tym samym jednostki samorządu terytorialnego) wraz z poniesionymi kosztami. Elementami składowymi dającymi przychód budżetowi są: darowizny na rzecz Skarbu Państwa, pożyczki, obligacje, cła, przepadek mienia, opłaty i podatki. Natomiast do wydatków Państwa należą: dotacje oraz subwencje, finansowanie zadań zleconych jednostką samorządu terytorialnego, inwestycje, spłacanie długu międzynarodowego i wewnętrznego a także pozostałe świadczenia pieniężne o charakterze osobowym. Do dochodów budżetowych zaliczane są również dochody gmin do, których zaliczają się tzw. ,,nadwyżki budżetowe z ubiegłych lat”, darowizny, przychody z samodzielnego opodatkowania się obywateli, wpływy z ,,użytkowania mienia komunalnego” oraz tzw. ,,daniny publiczne w skład, w których wchodzą opłaty i lokalne podatki. Istotnie jest również i to że, gminy popierają cześć ,,podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych, który państwo nakłada w wysokości 15%”. Z tego dochodu opłacane są ,,zadania” gminne takie jak: ,,utrzymywanie obiektów użyteczności publicznej”, ochrona środowiska, pomoc społeczna oraz ochrona zdrowia, transport lokalny a także zagwarantowanie bezpieczeństwa i ładu publicznego. Źródło: leksykon politologii”., s. 60-61. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Zapraszam do napisania komentarza. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane.

BIUROKRACJA

BIUROKRACJA: termin wywodzi się z j. francuskiego bureaucratie od biuro oraz od słowa z j. grec. krátos oznaczającego władzę. Biurokrację zdefiniować można jako ,,grupę profesjonalnych urzędników zorganizowanych w formie hierarchicznej piramidy, która ma do wypełnienia racjonalne funkcje w warunkach istnienia uniwersalnych i sformalizowanych zasad i procedur postępowania”. Swoistość biurokracji jako jeden z pierwszych opisał socjolog niemieckiego pochodzenia żyjący w latach 1864 - 1920 Max Weber. Należy stwierdzić, że istnieje zbiór przymiotów nawiązujących do określanych się równocześnie zależności osób budujących strukturę biurokratyczną. W zbiór wchodzą takie cechy jak: 1) jasne, dokładne oraz precyzyjne wyszczególnienie funkcji a także powinności (,,obowiązków”) określonych pracowników w urzędów lub samych urzędów zmierzających do wykształcenia się pod wpływem porządkowych ,,administracyjnych” rozmów i postanowień jasno opisanego obszaru uprawnień; 2) selekcja na miejsca pracy uzależniona jest od wymogów oficjalnych (formalnych) pogrupowanie do miejsc pracy przebiega na postawie posiadających umiejętności, które są udokumentowane np. tytułem naukowym gwarantującym sumienność i skuteczność w wywiązywaniu się z powierzonych obowiązków. Pracownik urzędu (urzędnik) zazwyczaj posiada sprecyzowany ,,rytm kariery” podporządkowany złożonym regułom awansu, do których należą np. dokonania i praktyka, co nie zmienia faktu, że decydujące zdanie leży w gestii czynników kluczowych, 3) pracownicy urzędów otrzymują honorarium w postaci konkretnej pensji zintegrowanej z konstrukcją ważności stanowisk (hierarchia) a także związaną z ,,odpowiedzialnością” i z istotą urzędowego stanu prawnego; 4) norma ,,hierarchiczności” mówi, że wszyscy pracownicy urzędu obejmują konkretne stanowisko w konstrukcji organizacji urzędniczej. Urzędnicy są zintegrowani w duże bądź małe człony zrzeszeniowe charakteryzujących się poziomym oraz pionowym system układów (,,zależności”). W konsekwencji struktura biurokracji stworzona jest na ,,scentralizowanym” skupionej strukturze obserwacji pracowników urzędowych w obszarze jego postępowania na stanowisku pracy. Zdaniem M. Webera ,,biurokracja to bardzo efektywne nadrzędzie w rękach tego, kto wie i potrafi ją kontrolować”. Według tego socjologa biurokracja stanowi najistotniejszą formą ,,organizacji” zrzeszenia się ,,wydajnym i racjonalnym” umożliwiającą aktywne zrealizowanie autorytetu działającego zgodnie z prawem oraz zdolnego do wydawania aktów normatywnych. Biurokracja jego zdaniem jest po to aby sprawować nadzór nad postępowaniem należących do instytucji. Pojawiają się wśród znawców literatury przedmiotu opinię mówiące, że biurokracja powinna ułatwiać ,,podejmowanie” rozumnych rozstrzygnięć (np. okazywanie pracownikowi urzędu fragmentarycznego finału postępowania, profesjonalne przygotowanie uniwersalnych modelów postępowania pracowników urzędów. Z drugiej strony są tacy teoretycy, którzy twierdzą, że powinna powstać uniwersalne kanony postępowania pracowników zatrudnionych w instytucjach państwowych. Chodzi tu np. o ,,depersonalizacje stosunków, rytualizm (czyli ,,kurczowe trzymanie się pewnych tradycyjnych sposobów postępowania w obrębie grupy społecznej lub społeczeństwa, gorliwe przestrzeganie norm, przy zupełnym abstrahowaniu od celów, do realizacji których dąży dana grupa czy społeczeństwo”). Racjonalnie rzecz traktując nie do wyobrażenia jest aby działalność administracji publicznej czy np. partii politycznych bez rozbudowanej struktury biurokratycznej. W gruncie rzeczy nieuprawnione jest postrzeganie biurokracji jako przeciwstawienie się (antyteza) procedurą demokratycznym. Z kolei głównym zamiarem ma być spowodowanie aby biurokracja była tożsama z ,,odpowiedzialnością” dosłownie przed zdaniem społeczeństwa. Nie mniej jednak w codziennym posługiwaniu się słowem biurokracja, które jest terminem o negatywnym (pejoratywnym) charakterze i utożsamia się go z wszelkimi metodami sprawowania władzy np. zarządzaniem kwestiami natury publicznej przy pomocy ,,sformalizowanego” oraz ,,bezdusznego” mechanizmu kierującego urzędem daleki od społecznej rzeczywistości. Należy zwrócić uwagę, że wśród tych, którzy po raz pierwszy opisali zjawisko biurokracji w tym jej ,,przerosty” znalazł się socjolog niemieckiego pochodzenia R. Michels. ,,Przerosty” biurokratyczne w instytucjach publicznych przypisał skłonnością oligarchistycznym. W współczesnych czasach zauważalna jest następująca tendencja oraz zależność, mówiąca o tym, że równolegle z złożonością teraźniejszych instytucji oraz z ich rozrostem biurokracji dokonuje się skupienie uprzywilejowań ścisłego grona zarządzającego, które uwydatnia inklinacje do dyktatorskiego sprawowania władzy. W konsekwencji jednostkę pozbawiono wpływu na kształt decyzji natomiast główną ambicją oligarchii biurokratycznej jest skupienie (,,konsolidacja”) swojej władzy. Jeśli chodzi o wzorową koncepcję biurokracji M. Webera to gro teoretyków poddało ją pod wątpliwość oraz postanowili postrzegać ją jako bezcelową strukturę. Uwidoczniono ,,sformalizowanie” biurokracji, która pozbawiona jest uniwersalności procesu decyzyjnego. Nastąpił etap, w którym dokonało się przewartościowanie ,,celów” oraz ,,środków” mogących przysłużyć się ich ,osiągnięciu”. Metody działania a także normy zarządzające nimi potraktowano jako ,,cel sam w sobie”, zlekceważono natomiast to iż, w początkowym założeniu to miały być tylko i wyłącznie sposoby, które umożliwiają uzyskanie zamierzonych rezultatów czyli skuteczności poczynań zagmatwanej konstrukcji dotyczącej organizacji. Część teoretyków twierdzi, że mamy do czynienia z istnieniem ,,opresyjnej grupy” w obrębie ,,kapitalistycznego reżimu” natomiast postanowili afirmować model ,,opresyjnej zbiurokratyzowanej klasy” za pomocą, której skonstruowano jak do tej pory nieznany model polityczny. W tych okolicznościach stworzy się rodzaj ,,biurokratyzmu kolektywistycznego” (patrz np. koncepcja M. Dżilasa, Nowa Klasa, 1957). Znajdująca się wszędzie pajęczyna publicznych pracowników biurokracji sprawujących piecze nad władzą zainicjowała powstanie nie spotykanej do tej pory ,,klasy rządzącej”, skutecznie nadzorującej rezerwy ekonomiczne oraz polityczne. ,,Sowiecki biurokratyzm” bazujący na własności kolektywnych sił wytwórczych oraz zerujący na micie proletariackim lub na walce klasowej. Źródło: leksykon politologii”., s. 51-53. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz przykłady zapewniania biurokracji? Czy biurokracja jest Nam pomocna czy tez nie? Zapraszam do napisania komentarza. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane.

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO: stanowi szyfr z wiadomością dla społeczeństw, zrzeszeń międzynarodowych, jest to pojęcie niedookreślone. Teoretyk B. Buzan twierdził, iż można je określić jako bezpieczeństwo narodowe i jest to ,,stan niezagrożenia, pewności, spokoju (Oxford English Dictionary z roku 1973)”. E. J Moroz twierdzi, że jest to ,,wolność od szkodliwych wojen”. Bezpieczeństwo zewnętrzne według R. Zięby to ,,stan i proces” zależny od jurysdykcji (prawa poliarchii czyli warunków niezbędnych dla istnienia demokracji) istniejących w strukturach internacjonalnych. Bezpieczeństwo rozumiane jest także jako główne zadanie władzy państwowej zmierzającej do ,,zapewniania wewnętrznych i zewnętrznych warunków sprzyjających rozwojowy państwa, jako życiowym interesom państwa oraz ochrony przed i potencjalnymi zagrożeniami” (źródło: F. N. Trager and F. N. Simone, National Security and American Society, 1973). Bezpieczeństwo cechuje się intensywnością przemian rozumianych jako ,,korelat stosunków międzynarodowych jako całość” lub jako umiejętność narodowości do obrony jej wewnętrznych cnót przed zewnętrznymi niebezpieczeństwami. Obserwuje się rozumienie bezpieczeństwa jako materię wojskową. Istnienie tzw. comprehensive security czyli zjawisko ,,rozległego bezpieczeństwa”, uzupełnione o postęp cywilizacyjny i o dostatek państwa. Wskutek badań nad bezpieczeństwem uwydatnia się deficyt tzw. ,,absolutnego” wzoru bezpieczeństwa państwowego. Czyli jest ono tożsame z sytuacją, która umożliwia państwu spełniać takie zadania jak: wewnętrzny rozwój, niepodległość oraz spójność obszarową. Dochodzi się do wniosku, iż w teraźniejszej rzeczywistości opartej na korelacji (zależności) podział ten traci znaczenie. Podkreślają to głównie zwolennicy globalizacji lub ,,transnacjonalizmu” (czyli internacjonalizmu) obecnego w badaniach nad relacjami międzypaństwowymi. Bezpieczeństwo międzypaństwowe jest najistotniejsze spośród form bezpieczeństw. Zgodnie z raportem ONZ z roku 1985 bezpieczeństwo międzynarodowe to ,,suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich społeczności międzynarodowej”. Uzasadnione jest zatem to, iż międzypaństwowe bezpieczeństwo to rzeczywistość, w której zachodzą logiczne i faktyczne zespoły współzależności zmniejszania niebezpieczeństw, podporządkowania się przez społeczeństwo międzynarodowe zasadom nieposługiwania się argumentem siły. Stanowi ono wzorzec, w którym najważniejszą rolę odgrywa ,,kooperatywny” rodzaj relacji międzynarodowych. Kwestia międzypaństwowego bezpieczeństwa jest po pierwsze połączona jest z materią państwa i jego zewnętrznym zabezpieczeniem. Po drugie bezpieczeństwo jest pojęciem o niestałym charakterze jeśli chodzi o czas. Po trzecie bezpieczeństwo zależne jest od jakość relacji istniejących pomiędzy państwami a także od przeważających w tej dziedzinie metod, którymi posługuje się w polityce państwo. Pod kontem historycznym istnieją dwa wzorce bezpieczeństwa między-krajowego subordynacyjny i koordynacyjny. Przymiotem pierwszego stanowi relacja międzypaństwowa. Trzonem drugiego jest panowanie danego państwa (mocarstwa) mogącego zagwarantować wolność oraz bezpieczeństwo państwu będącym w promieniu wpływów mocarstwa. Mocarstwowość nie do podważenia a także nieustępliwość w przewodzeniu innym państwom stanowią fundamentalne elementy składające się na jego efektywność. Stanowi on wzór bezpieczeństwa mający swoje historyczne podwaliny w Cesarstwie Rzymskim Narodu Niemieckiego, w Imperium Brytyjskie z czasów XIX i XX wieku a także w Rosji Radzieckiej w stosunku do Państw komunistycznych. Dziś adaptacja dla wspomnianego modelu bezpieczeństwa nie była by możliwa do zrealizowania. Ponieważ dokonała się reorganizacja funkcji sił wojskowych. W wypadku modelu koordynacyjnego (kooperatywnego) bezpieczeństwa ważna jest równowaga interesów i sił. W koncepcji tej następuje rezygnacja z metod konfrontacji militarnej na rzecz ,,militarnej powściągliwości i jawności”. Model ten ma możliwość przekształcania się w np. w koncepcję równoważenia sił, odstraszania, bezpieczeństwa wspólnego i bezpieczeństwa zbiorowego. Koncepcja ,,równowagi sił” przewiduje utrzymanie bezpieczeństwa w drodze równowagi sił i potęg pomiędzy wojskowymi sojuszami państw po to aby nastąpiła ,,neutralizacja sił o obustronnym charakterze. Koncepcja ta do lat 50-tych XX wieku nacechowana była rotacją sojuszy oraz przymierzy dążących do konkretnego porządku sił. Koncepcja odstraszania (deterrence) polega na podtrzymywaniu bezpieczeństwa właśnie dzięki odstraszaniu wroga od agresji (patrz agresja na tym blogu). Charakterystyczną jej cechą jest ,,groźba użycia gwałtu przeciwko gwałtowi” i ,,uniemożliwienie przeciwnikowi wymuszenia swej woli” (Z. Brzeziński). Odstraszanie opiera się o prawdopodobieństwo i ewentualności posłużenia się bronią jądrową. Koncepcja odstraszania wyżej wymienioną bronią była elementem ,,polityki bezpieczeństwa na świecie do momentu dezintegracji relacji międzynarodowych opartych o ,,dwubiegunowy” podział. Z kolei koncepcja bezpieczeństwa zbiorowego (tzw. uniwersalnego) skonstruowana jest na zamyśle kooperacji państw, które razem tworzą strukturę. Myślą przewodnią i jego podstawą stanowi dewiza ,,zbiorowej samoobrony”, którą rozumieć należy, że agresja na wybrane państwa sojuszu oznacza napad na wszystkich pozostałych należących do sojuszu i to sojusz zobligowany jest do udzielania pomocy napadniętemu państwu. W czasie współczesnym koncepcje bezpieczeństwa zbiorowego odzwierciedla działalności Organizacji Narodów Zjednoczonych. Koncepcja ta (common secrity) stanowi Konstrukcje powstałą nie dawno, stworzoną jako uzupełnienie słabej skuteczności struktury bezpieczeństwa ONZ. Struktura ta porównywalna jest do konceptu powszechnego bezpieczeństwa. Przewiduje ona kooperacje na zasadach partnerskich i współpracę w rozwikłaniu konfliktów o randze międzynarodowej to po pierwsze. Po drugie koncepcja ta przyjęła się jako ,,wzmocnienie idei współdziałania w rozwiązywaniu sprzecznych problemów o znaczeniu strategicznym”. Powszechne bezpieczeństwo buduje system umożliwiający redukcję napięć oraz zmniejszenie konfliktów. Przyczyną, dla której powstała nowa idea bezpieczeństwa były groźby wybuchu wojny o podłożu nuklearnym. Według raportu Niezależnej Komisji do spraw Rozbrojenia i Bezpieczeństwa z 1982 roku stwierdza, że w dobie zagrożeń użycia tej broni ,,wspólne bezpieczeństwo” jest ,,koncepcją alternatywą”. Bezpieczeństwo przez współpracę jest składnikiem wspierającym i przyczyniającym się do postępu myśli oraz reguł zbiorowego bezpieczeństwa zawartych w karcie Narodów Zjednoczonych. Koncepcja powszechnego bezpieczeństwa stanowiła dążenie oraz idę rozluźnienia zainicjowanego w latach osiemdziesiątych, której nadano charakter instytucji w KBWE (teraz OBWE). Rodzajem bezpieczeństwa w wymiarze międzynarodowym jest bezpieczeństwo regionalne. Artykuły Karty Narodów Zjednoczonych przewidują ewentualność budowania struktury bezpieczeństwa w wymiarze regionalnym. Aczkolwiek taka struktura musi spełniać takie warunki jak: 1) wymagane jest aby nie była zamknięta dla każdego państwa znajdującego się w regionie, 2) musi zapewniać identyczną pozycję każdemu państwu, które jest jej uczestnikiem, 3) powinna dysponować umiejętnością rozwikłania konfliktów drogą pokojową, 4) niezbędne jest aby kooperowała z Radą Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Z powodu warunku znajdującego się w punkcie ,,b” Karty nie jest możliwym uznanie np. NATO za strukturę bezpieczeństwa w wymiarze regionalnym. Zauważalny jest jednak fakt powstawania konstrukcji bezpieczeństwa w wymiarze tzw. subregionalnego. Źródło: leksykon politologii”., s. 48-51. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz przykłady zapewniania bezpieczeństwa? Czy bezpieczeństwo międzynarodowe w globalizujących się czasach jest zapewnione czy tez nie? Czy terroryzm wygrywa z idą bezpieczeństwa jako takiego. Zapraszam do napisania komentarza. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane.