OKRĄGŁY
STÓŁ: nazwa konsensusu
politycznego podpisanego między PZPR, jej sprzymierzeńcami, a
liderami antyrządowej ,,opozycji”. Negocjacje okrągłego stołu
trwały od 06.02. do 05. 1989 r. w Magdalence. Rezultatem, których
był kompromis dot. ,,demokratycznego życia politycznego w Polsce”
w takich sprawach Jak: gwarancie pluralizmu/wielości związkowej.
Nad pertraktacjami pracowały trzy zespoły: do spraw ,,polityki
gospodarczej i społecznej” i do kwestii ,,pluralizmu związkowego”,
podstawowe ,,znaczenie” według polityki było ponowne nadanie
,,legalności” działaniom NSZZ ,,Solidarność” i zdecydowanie
się na wybory z zawiedzioną (,,ograniczoną”) konkurencją
wyborczą ,,antykomunistycznej opozycji” z komunistyczną władzą.
W rzeczywistości chodziło o ustanowienie uwarunkowań i norm
prawnych umożliwiających przekazanie władzy ,,partii
komunistycznej” w ręce obozu solidarnościowego bez wybuchu
rewolucji. Wskutek ,,obrad okrągłego stołu” nastąpiły
przekształcenia w funkcjonowaniu ,,aparatu państwowego” stworzono
kolejną izbę parlamentu czyli Senat a także ,,instytucje
prezydenta”. Ustalono iż wybory do Senatu odbędą się z
zachowaniem pełnej wyborczej konkurencji. Z kolei wybory do Sejmu
były wynikiem ,,kontraktu politycznego” charakteryzującego się
,,z góry przewidzianym podziałem mandatów dla ugrupowania
rządzącego 65% i opozycji 35%. Pierwsza tura wyborów odbywa się
04.06.1989 r. i umożliwiły skonstruowanie ,,pierwszego w Europie
Wschodniej niekomunistycznego” rządu na czele z T. Mazowieckim.
Rezultat wyborów był efektem braku społecznego poparcia PZPR a
także dla partii sojuszniczych SD i ZSL, które zdobyły ok. 25%
poparcia, z kolei ,,Solidarność” zdobyła 75% głosów co
pozwoliło zając w parlamencie wszystkie ,,przeznaczone” dla
opozycji miejsca i wygrać wybory w pierwszej turze. Z kolei do
Senatu zwycięska opozycja na 100 senatorów wprowadziła ich 99.
Ustalenia okrągłego stołu nabrały charakteru ,,ewolucyjnego”
przeobrażenia politycznego. Założono w nim m.in. uprawomocnienie
nowej konstytucji w 1991 r. i przeprowadzenie w pełni wolnych
wyborów w 1993 r. Zadaniem prezydenta wybranego przez Zgromadzenie
Narodowe na 5 lat było ,,zagwarantowanie” ciągłości władzy.
Pierwszym prezydentem zastał pierwszy sekretarz KC W. Jaruzelski.
Ustalenia nie zostały jednak zrealizowane z powodu postępującej
dekompozycji (podział) dwóch ośrodków politycznych. Z początkiem
1990 r. PZPR rozwiązano fakt ten zintensyfikował przemiany
polityczne w wyniku, których W. Jaruzelski w 1990 r. ustąpił z
urzędu. Tego samego roku odbywają się ,,powszechne wybory
prezydenckie”, których zwycięzcą był L. Wałęsa. Wgrana
przywódcy ,,Solidarności” wpłynęło na przyspieszenie
,,rozwiązania sejmu kontraktowego”. Konkurencyjne wybory do obu
izb w 1991 r. więc dwa lata przed terminem. Przedterminowe wybory
jednak nie wyłoniły zwycięscy. Fakt ten tył jednym z powodów, że
konstytucja w terminie nie wejdzie w życie. Agenda okrągłego stołu
nabrała wymiaru symbolicznego przeobrażeń społecznych
pozbawionych rewolucyjnych cech ukierunkowanych na wdrażanie
mechanizmów demokratycznych. Zakulisowe pertraktacje doprowadziły
do podpisania oficjalnego paktu, który były jedną z dróg do
demokracji (termin: demokracja znajduje się pod tym linkiem http://przeczytajbowarto.blogspot.com/2013/11/demokracja-znaczenie-geneza-i-trypologia.html ). Zaistniałą sytuację literatura przedmiotu określa
jako ,,tranzycję poprzez transakcję”, ,,poddanie władzy” czy
,,wynegocjowaną reformacją” Porozumienie pomiędzy ambasadorami
,,reżimu” komunistycznego i przedstawicielami antykomunistycznej
,,opozycji” stanowi umowę zezwalającą określenie ,,nowych”
standardów rywalizacji politycznej opartych na obustronnych
zapewnieniach o zagwarantowaniu ,,interesów jej uczestników”.
Według większości teoretyków ,,porozumienie” stanowi pozytywną
część zmian zmierzających do umocnienia demokracji a także
tłumieniu konfliktów. Tego rodzaju porozumienie zastosowano również
w Portugalii i w Hiszpanii oraz w Korei Południowej. Natomiast w
Europie wschodniej przemiany te zaszły na Węgrzech oraz w Polsce.
Źródło:
leksykon politologii”., s. 342-344. Autor: A., Antoszewski i A.,
Herbut. Obrady okrągło stołu są jedną z najpiękniejszych kart w
historii Polski. Ukazuje ona obywatelski rozsądek, społeczny
determinizm i wyobraźnię polityczną na drodze ku wolności. Parz
na tym blogu także termin: stan wojenny znajdujący się pod linkiem http://przeczytajbowarto.blogspot.com/2013/11/stan-wojenny-13-grudnia-1981-r_9364.html
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Zapraszam do komentowania