BANDUSTANY I ICH PRZYKŁAD

BANDUSTANY: nazwa wywodzi się od słów z j. afrykańskiego afrikaans Bantu States oznaczającego Państwa Bantu. Termin ten określona odizolowane miejsca w RPA przeznaczone dla ludności czarnoskórej. Stworzenie tych miejsc miało stanowić zapewnienie wdrożenia strategii apartheidu (patrz na tym blogu hasło apartheid). Na uwagę zasługuje fakt, że w 1959 roku wydzielono dla czarnoskórej 10 obszarów. Stworzono je mając na uwadze członkostwo językowe i etniczne. Na przestrzeni od 1976 do 1981 roku niezależność państwowa zdobyły cztery terytoria, które następnie stały się republikami, do których zaliczały się: Ciskei w 1981 roku, Venda w 1979 roku, Bophuthathastswana w 1977 roku, Transkiei otrzymująca niepodległość w 1976 roku. Niewymienionym obszarom RPA przyznawano charakter prawny określany mianem ,,czarnych państw” posiadających kompletną paletę uprawnień związanych z niepodległością czarnoskórych. Istnieją natomiast republiki, które oczach międzynarodowej społeczności wcale nie uzyskały autonomii, tymi krajami są: QwaQwa, NaNgwane, Kwandebele, Lebowo. Początkowym okresie lat osiemdziesiątych bandustany były domem dla ponad 10 czarnoskórych, których w RPA żyło sumie 16 milionów ludzi. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz przykłady funkcjonowania bantustanów? Jeśli tak to zapraszam do napisania komentarza. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane.

KONCERT IWKO P. W NEMRODZIE

23.03 w malborskim klubie muzycznym ,,Nemrod” odbył się koncert zespołu Iwko P. grający muzykę z pogranicza r'n'b i soul. Zespół składzie Iwana Paziuk charyzmatyczna wokalistka o nieprzeciętnej urodzie oraz oryginalnie brzącym głosie budzącym zaciekawienie oraz uznanie nadzieja polskiej scieny muzycznej. Słuchanie tej wokalistki było jak smakowanie owocu, którego się jeszcze nie jadło. Wiadomo, że owoc jest zdrowy ale nikt nie wiedział jak smakuje. W trakcie koncertu okazało się, iż jego smakowanie to prawdziwa uczta tylko tyle, że dla młoteczka kowadełka i strzemiączka czyli dla ucha. Na perkusji zagrał Jurek Perehuda wydobywający z talerzy niczym nie skażone, głębokie, czyste, rytmiczne, bardzo przyjemne dźwięki tworzące niepowtarzalny klimat tego klubowego koncertu. Na basie grał Irek Kaczmar niezłomny i ambitny już z osiągnięciami mużyk nadający dźwiękiem swojej gitary niepowtarzalny smak tej uczty muzycznej. Oczywiście pikanterii dodawał znany, nagradzany i chyba także lubiany po muzycznych przejściach wirtuoz gitary Błażej Kucman. Jego palce muskające struny i obejmujecie gryf gitary wydobywały z instrumentu pełni zawodowe oraz oryginalne brzenie. Pod pływem muzyki granej przez zespół Iwko P zapanowała Nemrodzie wspaniała udzielająca się wszystkim atmosfera wywołująca dobry humor, w szczególności u Pana Jarka, barmana! W pubie frekwencja dopisała co jest dowodem, że warto było pójść na koncert zespołu Iwko P. Mam nadzieje, że ten muzyczny projekt będzie się rozwijał i stworzy jeszcze wiele ciekawych oraz zaskakujących aranżacji. Kto wie może doczekamy się płyty projektu Iwko P. czego im życzę. Jeśli będziecie mieli okazję pójść na ich koncert to nie wahajcie się posmakować owocu ich pracy. Dobra robota i powodzianie Iwko P.

BANK ŚWIATOWY

BANK ŚWIATOWY: nazywany również Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju w skrócie IBBD. Stworzony w momencie obrad Narodów Zjednoczonych w 1944 roku w lipcu. W tedy IBBD przemianowano w Międzynarodowy Fundusz Walutowy w skrócie IMF. Pomysłodawcą zwołania obrad były Stany Zjednoczone i brało w nich udział 44 państwa. Początkowo IBBD tworzyły: Jugosławia, Czechosłowacja i Polska. Wystąpienie tej ostatniej z Banku Światowego nastąpiło w marcu 1950 roku, z kolei wyłączenie z tej organizacji Czechosłowacji nastąpiło 03.12.1951. Członkami banku światowego mogą zostać wyłącznie państwa zrzeszone w Międzynarodowym Funduszu Walutowym. Bank został powołany do realizacji zadań zawartych w statucie stawiających na ,,popieranie państw członkowskich w odbudowie i rozwoju gospodarczym ich terytoriów przez ułatwienie inwestycji kapitału dla celów produkcyjnych”. Stanowi to dowód na to, że Bank Światowy stworzony jest do wspierania w rozwoju ale także do pomocy w odbudowie państw, które do niego należą. Pomoc ma charakter m.in. udostępnia gwarancji a także kredytów, bank bierze udział w finansowaniu kapitału pochodzących z prywatnych źródeł, afirmuje rozwój, który ma być porównywalny we wszystkich rejonach świata oraz obliczony na wiele lat. Bank światowy dąży do intensyfikacji wymiany międzynarodowej oraz do podtrzymywania stanu stabilność finansowych. Przykładem aktywność Banku Światowego stanowi sprzedaż długów swoich klientów bankom o charakterze własnościowym (,,prywatnym”). Bank Światowy ma charakter spółki akcyjnej. Po to by zmierzać do swojego celu na potrzeby Banku stworzono jego kapitał zakładowy składający się z tzw. ,,subskrybowanych'' (abonowanych) tylko przez aktywistów banku. Majątek Banku podzielony został na 100 tys. akcji a wartość każdej akcesji wynosi 100 tyś dolarów. Pierwotnie wkład ten obliczano na 10 mln dolarów. Z kolei w 1959 roku nastąpiło podwojenie majątku IBRD do kwoty 21 mld w 1963 kapitał zakładowy Banku Światowego osiągnął poziom 22 mld dolarów natomiast w 1972 roku szacowano go na sumę 24,5 mld dolarów. W ostatnim okresie kredyty przyznawane są nie tylko krajom należącym do banku ale również rolnikom, przemysłowcom, handlowcom i przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą w polu funkcjonowania banku. W przypadku udzielania pożyczek przez bank tym drugim niezbędne są gwarancje banku centralnego danego państwa lub poręczenie rządowe. Pożyczki przyznawane przez Bank Światowy na ogół mają niski poziom oprocentowania („5,5 do 6,6% w skali roku”). Istotnym warunkiem oraz kryterium stanowi powinność regulowania zadłużenia w tej samej w walucie, w której została ona pierwotnie pożyczona. Kraje wymagające pomocy w pierwszej kolejności mają trudności po pierwsze z przyznaniem a po drugie z spłatą pożyczki. Ponieważ w rozrachunku finansowym raty są z byt dużym obciążeniem dla rezerw walutowych tych krajów. Odnosi się to do krajów modernizujących się negujących rynkową aktywność Banku Światowego. W wyniku uwag Bank Światowy podjął decyzję rozpoczynając od 1964 roku uelastycznić warunki spłat pożyczek krają mającym trudności z rozwojem. Dla tych ostatnich zaproponowano wariant rozciągnięcia w czasie terminów spłat pożyczek a także zredukowanie stop odsetek. W rzeczywistości mimo zapewnień Bank Światowy nie przeprowadził wymienionych udogodnień dla pożyczkobiorców. Warto również wiedzieć iż Bank Światowy udostępnia dodatkowo wsparcie rozwojowo-techniczne pod inną postacią np. przyjazd doradców banku (na wniosek) do kraju potrzebującego wsparcia, którzy przeprowadzają na miejscu analizę stanu zastanego i na jej postawie opracowują adekwatne to danej sytuacji koncepcje wspierające jego postęp. W Banku Światowym istnieją tzw. ,,misje regionalne”, które mają służyć państwom, głównie mającym zaległości w rozwoju doradzaniem oraz wsparciem. Organizują się wyspecjalizowane zespoły doradcze składających się z ekspertów postrzegalnych państw oraz z ekspertów kapitałowej materii. Najważniejszym calem Banku Światowego stanowi Rada Gubernatorów wraz z swoimi zastępcami wysyłanymi przez kraje należące do banku na pięcioletnią kadencję. Zebranie rady ma miejsce raz w roku, na którym kształtowana jest strategia banku. W ramy obszaru działalność politycznej Banku wlicza się przyjęcie nowych państw, czasowe pozbawianie członkowskich uprawnień, regulowanie stopienia ,,kapitału zakładowego”, ingerowanie w atomizacje (,,podział”) zysków a także w ich parcelacji. Naczelnym calem sprawczym IBBD stanowią ,,dyrektorzy wykonawczy” w liczbie 20 spośród, których 5 wydelegowanych jest przez Państwa, które mają najwięcej akcji. Państwa posiadające mniej akcji wyselekcjonowani są z wykorzystaniem Rady Gubernatorów mających na uwadze reguły reprezentacji geograficznej. Prezesa Banku Światowego wybierają ,,Dyrektorzy Wykonawczy”. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz przykłady działalności Banku Światowego? Jeśli tak to zapraszam do napisania komentarza. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane. Godna polecenia jest książka aut. Joseph E. Stiglitz pt. tyt. ,,Globalizacji” traktująca m.in. o banku światowym, której opis i recenzja znajduje się również na tym blogu.

BALLADURA PAKT

BALLADURA PAKT: tak określa się konsensus 12 państw Zachodniej Europy dotyczący równowagi (,,stabilizacji”) aspektów politycznych oraz gospodarczych. Koncepcja ,,Paktu Stabilizacyjnego” zamiennie określana jest Paktem Ballldura (nazwę zaczerpnięto od pomysłodawcy paktu premiera Francji w Kopenchadze przed szczytem). Balladura wystąpił z receptą na niebezpieczeństwa zaburzeń w Europie zaistniałych w 1991 roku. Zaproponowano żeby na polu polityki, która dotyczy aspektów bezpieczeństwa a także integralnej polityki zagranicznej przewidzianej w traktacie z Masstricht zaaranżować ponadeuropejski konwent (,,spotkanie”) dotyczące zarysu (,,granic”) krajów bloku Wschodniego. W 25.05.1994 roku miała miejsce w Paryżu narada w kwestii dotyczącej standaryzacji stosunków na starym kontynencie. Gospodarzem narady (,,konferencji”) stała się Unia Europejska. W konferencji uczestniczyli reprezentacji 40 krajów z czego 9 należących do starego kontynentu takie jak np.: Estonia, Łotwa, Litwa, Bułgaria, Rumunia, Polska, Węgry, Słowacja, Czechy. Jednak na konferencję nie wysłano zaproszenia krajom powstałym po ,,republikach zakaukaskich” a także po byłej Jugosławii. Konferencja zorganizowana była aby przeanalizować kwestię związane z granicami oraz sprawy dotyczące miejscowości z Europy wschodniej. W 27.05.1991 roku grupa państw w liczbie 9 z Środkowej i Wschodniej Europy zobligowała się podpisać ,,pakt Stabilizacyjny” rozwiązujący kwestie miejscowości narodowych a także sprawy związane z granicami. Zwieńczeniem konferencji było podpisanie tzw. ,,dokumentu końcowego” przewidującego iż państwa ,,Grupy Wyszechradzkiej” a także Estonia, Łotwa, Łotwa, Rumunia, gdyby chciały to mają możliwość przystąpienia do Paktu Stabilizacyjnego. W wyniku przebiegu konferencji stworzono tzw. ,,dwa stoliki regionalnie” Europy Środkowej i Wschodniej” oraz ,,Bałtycki” Zgromadzenie w kwestii rezultatów obowiązywania Paktu Stabilizacyjnego zebrało się w Paryżu w1995 roku w maju. Uznano, iż Węgiersko-Słowacki kompromis stał się jedynym spektakularnym następstwem. Natomiast pertraktacje przy tzw. ,,bałtyckim stoliku” poruszające kwestie dotyczące głównie obronności Estonii, Łotwy oraz Litwy zakończyły się niepowodzeniem. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz przykłady paktów stabilizacyjnych? Jeśli tak to zapraszam do napisania komentarzu. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane.

AZYL POLITYCZNY

AZYL POLITYCZNY: nazwa pochodzi z j. łac. asylum i oznacza schronienie lub ochronę. Azyl polityczny stanowi agendę prawa międzynarodowego zapewniające bezpieczeństwo ze strony państwa osobie śledzonej (ściganej), ze względów politycznych przez instytucje drugiego państwa. Instytucja ta przeznaczona jest do udzielania pomocy osobom, które są ścigane (prześladowane) ze względu na uprzedzenia rasowe, odmienny kolor skóry, pochodzenie etniczne, narodowe, ze względu na intensyfikację z konkretną zbiorowością, z powodów wyznawanych preferencji politycznych, zaliczając do nich również (walkę) z dysproporcją społeczną a także z wszelkimi przejawami braku tolerancji. Należy pamiętać, iż agenda ta przeznaczona jest dla osób popełniających przestępstwo o naturze politycznej, czy odmiennych od czynów zabronionych popełnianych przez pozostałych obywateli. W rzeczywistości wymienia się azyl terytorialny oraz dyplomatyczny. Ten pierwszy przydzielany jest w ramach terytorium kraju, który azyl przyznaje. Z kolei azyl dyplomatyczny udzielany jest poza tymi granicami głównie w siedzibach dyplomatycznych, w konsulatach, na statkach przeznaczonych do działań wojennych a także na pokładach samolotów, czy okrętów morskich na terenach baz wojskowych. Azyl polityczny stanowi niezależny akt państwa mający silny polityczny charakter. Uznano za uniwersalnie (,,powszechnie”) że, główną oraz najczęściej rozpoznawalną częścią składową azylu politycznego terytorialnego jest afiliacja (przyjęcie) obcokrajowca na obszar państwa (udzielenie zgody na jego pobyt). W myśl norm prawa międzynarodowego sposób działania państw w tym wypadku stanowi kwestię, która musi być prawnie uregulowana indywidualnie przez każde państwo oznacza to, że ma ono prawo procedować w tym obrębie według własnego uznania oraz bez mieszania się kogokolwiek z zewnątrz. W przypadku wyjazdu osoby z państwa, które wyraziło zgodę na azyl zgoda ta automatycznie zostaje cofnięta, co oznacza, że azylant, który uprzednio uzyskał specjalne uprawnienia traci je. Należy zauważyć, iż azyl polityczny (dyplomatyczny) stanowi agendę o niedookreślonym charakterze niż azyl terytorialny. Procedura przyznawania tego pierwszego nie rzadko wchodzi w konflikt w normą dotyczącą suwerenności państw a także z dyplomatycznym immunitetem i z uprawnieniami z nim związanymi. Udostępnienie możliwości wynikających z azylu dyplomatycznego może być dokonane w sposób legalny tylko wtedy, kiedy postępowanie nie jest sprzeczne z zasadami międzynarodowymi lub konkretną umową o międzynarodowej randze, w której państwa dobrowolnie zgadzają się na utratę swojej suwerenności. Warto zaznaczyć, że azyl terytorialny z większą częstotliwością niż dyplomatyczny jednoczy w sobie aspekty polityczne oraz prawne, ponieważ z natury agendy azylu politycznego terytorialnego wywnioskować można iż ma on być praktykowany (,,stosowany”) głównie do sprawców przestępstw o naturze politycznej. W literaturze przedmiotu można napotkać stwierdzenia iż, fundamentem azylu dyplomatycznego a także terytorialnego stanowią względy o ludzkim charakterze. Postępowanie państw nie przewiduje pozwolenia pojedynczej osoby do azylu. Aczkolwiek istnieją trendy zmierzające do zakwalifikowania instytucji prawa międzynarodowego, o której mowa do fundamentalnych uprawnień człowieka łącznie z całym zespołem jego następstw. W gestii państwa leżą kryteria oraz potencjał do przyznawania azylu. Wyłącznie w ramach azylu dyplomatycznego mamy do czynienia z paroma umowami, które szczególnie odnosić się mogą do Stanów Zjednoczonych i ich sąsiadów. Jednak jak rzeczywistość pokazuje próbuje się zniwelować różnice w kryteriach udzielania azylu politycznego. Próby te dokonywane są w szczególności w ramach działalności Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wśród dokumentów rangi międzynarodowej, których uwzględniono zapisy dotyczące azylu terytorialnego wymienić można ,,Deklarację o azylu terytorialnym” jako efekt konferencji Narodów Zjednoczonych z roku 1977, której tematem był azyl polityczny. Aktem normatywnym, w którym uwzględniono kwestię azylu terytorialnego były również zapisy w Powszechniej Deklaracji Praw Człowieka podpisaną dzięki Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ z10.10.1948 roku. Z kolei konwencję o azylu terytorialnym podpisano w Karacas w 28.03.1954 roku. Warto zapamiętać, że o azyl starać się można w momencie zaistnienia następujących okoliczności, które dotyczyć muszą dokonanych przestępstw natury politycznej. Pierwsza z nich określona jest w uchwale (rezolucji) Zgromadzenia Ogólnego ONZ a także w koncepcjach konwencji o azylu terytorialnym z 1977 roku. Z kolei druga znajduje się w samych tekstach dotyczących rezolucji a także w założeniach konwencji. Akty prawa międzynarodowego, o których mowa w gruncie rzeczy dotyczą azylu terytorialnego, nie definiują natomiast zagadnienia ,,przestępstwa politycznego” o pejoratywnym (negatywnym) znaczeniu. Z kolei zawarto w nich określenia umożliwiające sformułowanie negatywnego objaśnienia, jest to zbiór działań których popełnienie powoduje, że staranie się o azyl polityczny staje się nie możliwy. Z kolei przestępstwa określane jako ,,niepolitycznne” czyli postępowanie nie zgodne z zamiarami i regułami ONZ, przestępstwo na ludzkości, niebagatelne zbrodnie tzw. ,,pospolite” nie stanowią argumentu przemawiającego za przyznaniem azylu, a także nie są kompatybilne (zgodne) z obowiązującym stwierdzeniem oraz nie zaliczają się do politycznych przestępstw. Zgromadzenie Ogólne ONZ (3074XXVIII) w dniu 13.121973 roku w sposób bezsporny przyjęło, iż nie można przyznawać azylu politycznego osobie,na której ciąży podejrzenie popełnienia przestępstwa przeciwko ludzkości, zbrodnię wojenną a także przeciw pokojowi. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane.

AUTORYTET POLITYCZY

AUTORYTET POLITYCZNY: przymiot zespołu lub pojedynczej osoby piastującego władzę dotyczący umiejętności wywierania wpływa na zachowania oraz postawy społeczne dzięki wywołaniu reakcji oznaczającej skutek i zrozumienie dla swoich wyborów a także dla siebie. Omawiany przymiot jest równoważny z postrzeganiem poczynań rządzących za zgodne w prawem i w ramach prawa (jest to związane z uprawomocnieniem czyli z legitymizacją). Z kolei autorytet polityczny nie jest tym samym co władza, to jest bliźniacze tylko z umiejętnością zmuszania do posłuchu. Politycznym autorytetem można kogoś określać na postawie ,,przypisywanych” mu cech np. urodzenia a także ,,,osiągalnych” czyli na postawie posiadania wiedzy, umiejętności albo wygranych wyborach. Posiadanie autorytetu politycznego rozumianego jako atrybut konieczny przymiot skuteczności ich poczynań. Nieposiadanie cech związanych z autorytetem politycznym może doprowadzić do podważania przez społeczeństwo aktualnego ładu politycznego a to z kolei nakłania do podejmowania działań zmierzających do zniesienia tego autorytetu. W obecnym czasie uwypukla się że, polityczny autorytet zdobywany jest na ogół dzięki wygranej w wyborach a także potwierdzalny lub tez nie kolejnymi postępowaniami o politycznym charakterze zarówno tych, którzy sprawują władzę jak i tych, którzy jej się podporządkują. W demokracjach ( czym jest demokracja? odp. znajduje się pod linkiem http://przeczytajbowarto.blogspot.com/2013/11/demokracja-znaczenie-geneza-i-trypologia.html ) o liberalnym charakterze przymiot, o którym mowa stanowi właściwość podlegająca utracę a to z uwagi na możność formułowania niezadowolenia ze skutków przedsięwzięć podejmowanych przez sprawujących władzę. Zauważyć należy, że systemach kluczących się z demokracją takich jak np. totalitaryzm i autorytaryzm kładzie się nacisk na to, iż autorytet polityczny, który posiada grupa sprawująca władzę lub pojedyncza rządząca osoba będzie niezawodna. Uosobieniem autorytetu politycznego może stanowić myśl kultu jednostki popularyzowana oraz wdrażana w życie w państwach o systemach opartych o idee komunistyczną a także dogmaty wodzowskie będące fundamentami totalitaryzmów o faszystowskiej naturze. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz przykłady autorytetów politycznych? Jeśli tak to zapraszam do napisania komentarzu. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane.

AUTORYTARYZM I JEGO PRZYKŁAD

AUTORYTARYZM: doktryna polityczna zwana tez ideologią bazująca na negowaniu myśli liberalnej, systemu parlamentarnego w tym modelu rządów wyłonionych w demokratyczny sposób. Postuluje dążenie do zorganizowania niczym nie zagrożonych elementów jurysdykcji (władzy) o funkcjach wykonawczych podbudowanej osobistością postrzeganego jako autorytet polityczny, manifestuje także całkowitą subordynację (podporządkowanie się) sposobności warunkom stworzonym przez państwo. Ideologia autorytaryzmu cierpię z ruchu konserwatywnego a także z idei elitarystycznej, postrzeganej w sposób chwalebny w stosunku do panowania osób, które posiadają ponadprzeciętne umiejętności. Autorytaryzm neguje również tolerancję, pluralizm a także wolność. Głównym elementem składowym autorytaryzmu stanowi kwestia ,,autorytetu” postrzeganego często pod kontem jurysdykcji sformalizowanej (H. Lasewell, A. Kaplan), której postawą jest służebność oraz estyma dla sprawujących władzę (G. Sarttori) a także umiejętności wyróżniania się z danej wspólnoty (R. Michels, F. Ryszka). Wyżej wspomniana cecha określana jako autorytet jest nadawana agendom władzy a także tym, którzy ją sprawują. Fakt ten spowodował to iż koncepcja autorytaryzmu zaskarbiła sobie życzliwe nastawienie Kościoła wiary ,,rzymsko-katolickiego”, który no początku XX wieku walczył z ideologią liberalną oraz wspomagał systemy promujące autorytaryzm w takich państwach jak Portugalia czy Hiszpania. Autorytaryzm sprzeciwia się wymogowi formalnemu uprawomocnieniu (legitymizacji) jurysdykcji określonej wspólnoty np. w wyborach o uniwersalnym (,,powszechnym”) charakterze. Należy pamiętać iż w systemach o ideologi autorytarnych usankcjonowanie władz państwowych jest naturalnym porządkiem rzeczy i jest skutkiem umiejętności wywierania presji, a także wynikiem indywidualnych predyspozycji osoby określanej mianem przywódcy lub władcy. Myślą przewodnią ideologi autorytarnej głównie stanowi zaprowadzenie ładu wśród społeczeństwa a także zredukowanie potencjału negowania jej przez wszystkie kategorie, na które dzieli się społeczeństwo.

AUTONOMIA POLITYCZNA I JEJ PRZKŁAD

AUTONOMIA POLITYCZNA: norma zmniejszania możliwości wtrącania się państwowej władzy w zakres spraw należących do obszaru działalności ciał powołanych za sprawą politycznych mniejszości. Postrzegana jest jako oznaka chęci zabezpieczenia specyficznych celów głównie o charterze kulturowym tych wspólnot które, ze względu na swoją ilość a także zintegrowaną z nią bezsilność jeśli chodzi o przedstawicielstwo na forum rządu lub parlamentu nie mogą swoich postulatów wcielić w życie z powodu obowiązujących praktyk demokratycznych nakazujących podejmowanie decyzji większością głosów. Żądanie zagwarantowania autonomii politycznej określonym społecznościom nabiera wyjątkowego znaczenia, należy zauważyć, iż w wspólnotach określaniach jako fragmentaryczne wyodrębniły się nie wielkie grupy o charakterze narodowym, religijnym czy językowym. Autonomia polityczna jest wyrazem dostrzegana osobliwych zapotrzebowań tych grup, które w żaden sposób nie stanowią zagrożenia dla ogólnie rozumianego społeczeństwa danego państwa. Przesłanie tej tezy skupia się na tym iż rozstrzygnięcia, które dotyczą fundamentalnych zapotrzebowań tych wspólnot powinny być przez nie same zaspakajane, ponieważ działania podejmowane przez władzę na ich rzecz mogły by stanowić powód konfliktu. Nie należy zapominać, że autonomia polityczna stanowi istotny element tzw. konsensualnej demokracji, która neguje generalne prawo podejmowania decyzji większością głosów charakterystycznego dla ustroju opierającego się na demokracji parlamentarnej. Natomiast w zamian sugeruje stworzenie państwowych gwarancji zapewniających blokadę tzw. ,,deprywatyzacji politycznej mniejszości”. Warto również nadmienić, że rozpoznawalnym rodzajem autonomii politycznej stanowi federalizm, który będzie również opisany na tym blogu. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz inne przykłady autonomii politycznej? Jeśli tak to zapraszam do napisania komentarzu. Kopiowanie tekstów zawartych na blogu w celach edukacyjnych wskazane.

AUTOKRACJA

AUTOKRACJA: termin wywodzi się z j. łac. autokrates co oznacza samowładny, można także utożsamiać go z mechanizmem lub z systemem charakteryzującym się hegemonią jednostki bądź wyłowionej wspólnoty zwanej np. triumwiratem, który dokonuje ,,zawłaszczania” władzy politycznej. Uniemożliwiając tym samym nabywanie uprawnień oraz usankcjonowanie instytucji państwa, które pozbawiane są potencjału decyzyjnego. W wypadku systemów autokratycznych władza staje się ,,własnością” samowładcy co uniemożliwia zastosowania narzędzi do egzekwowania politycznej odpowiedzialności, która była by równoznaczna z osunięciem autokraty od władzy (tzw. ,,personalizacja władzy”). Jeśli chodzi o zasięg władzy to jest on niesprecyzowany, co umożliwia w dowolny sposób określać jej pole działania. Jak określał G. Sartoti w pracy pod tyt. ,,Teoria demokracji” z 1994 ,,inni mogą komuś przyznawać władzę nad ludźmi – przy czym zawsze i wyłącznie z możliwością odwołania”. W systemach autokratycznych pojedyncza osoba z własnej inicjatywy dokonuje ,,zawłaszczenia” władzy, która nie jest nieograniczana oraz nie podlega żadnym ograniczeniom. z czego można wnioskować iż ,,sama sobie powierza rządzenie”, często autokracja kojarzona jest z autorytaryzmem, dyktaturą albo z totalitaryzmem (wymienione systemy będą również opisane na tym blogu). Należy dodać, że autokracja jest systemem, w którym przewiduje się obecność wielości czyli pluralizmu lecz nie we wszystkich przejawach życia społecznego. Z uwagi na to iż autokracja stanowi skuteczniejszy system od praktyk demokratycznych jest ona stosowana w okolicznościach groźby poważnych konfliktów towarzyszących np. transformacji ustrojowej. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz inne przykłady autokracji? Jeśli tak to zapraszam do napisania komentarzu.

AUTARKIA I JEJ PRZYKŁAD

AUTARKIA:oznacza samowystarczalność, termin ten wywodzi się z j. grec. Autarkia stanowi gospodarczy system, którego celem jest zagwarantowanie uniezależnienia się od wszystkich tak w wymiarze ekonomicznym jak i od zależności kształtujących stosunki gospodarcze w aspekcie międzynarodowym. Klasyczna autbarkia to zaprowadzenie takiego porządku, w którym wytwarzanie dóbr w ramach danego państwa powoduje, że międzynarodowy handel tymi dobrami staje się zbędny i po prostu nieopłacalny. Ponieważ konsumpcja w ramach danego państwa zaspakaja zbyt wyprodukowanych towarów w tym samym państwie a co za tym idzie import oraz eksport staje się niemożliwy. Praktykowanie polityki autarki może wynikać z relacji międzynarodowych skutkiem, których może być np. izolacja a ta z kolei wymusza powstanie gospodarki o charakterze samowystarczalnym. Przykładem zastosowania autarki w praktyce są Włochy i Niemcy, w których na przestrzeni lat trzydziestych prowadzono politykę zmierzającą do samodzielności w aspekcie gospodarczym. Osiągniecie właśnie tego celu miało pomóc w forsowaniu elementów protekcjonizmu w polityce. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut. Czy znasz inne przykłady autarkia? Jeśli tak to zapraszam do napisania komentarzu.

ARYSTOKRACJA

ARYSTOKRACJA: jest to jedna z rodzaju rządów, w której władzę piastuje względnie niewielka wspólnota posiadająca przywileje osób z umiejętnościami niezbędnymi do sprawowania władzy. Wiele wyjaśniają etymologiczne korzenie słowa arystokracja, które wywodzi się z j. grec. aristoi oznaczającego najlepszy oraz kratistoi czyli najzamożniejszy. Arystoteles i Platon dochodzili do wniosku, że właśnie ten model rządów jest optymalny ponieważ władza znajduje się w gestii miejscowości, która ze względu na swoją intelektualną oraz moralną wyższość nad resztą społecznością sprawuję władzę z myślą o dobru ludu. Władza sprawowana przez arystokrację odróżnia się od władzy sprawowanej przez pojedynczą osobę np. tyrana lub monarchę. Aczkolwiek objaśnienie terminu ,,najlepsi” nie jest do końca dookreślone gdyż zależy od indywidualnej diagnozy. W ustrojach demokratycznych także odnajduje się elementy arystokracji w charakterze rządów, ponieważ to społeczeństwo usiłuje dokonać wyboru spośród najlepszych, którzy mają sprawować władzę w ich imieniu (,,inwestytura do rządzenia”). Z uwagi na to właśnie obecnie arystokracji przypisuje się w większym stopniu znaczenie społeczne niż polityczne. Arystokrację nazywamy grupie osób pełniącą funkcje w państwie a także rozumienie jako wyjątkowa przez wzgląd na umiejscowienie w gradacji społecznej, bogactwo, zdolności także i te intelektualne. Na ogół społeczna arystokracja była hermetyczną, w której przynależność dziedziczyło się wraz z gwarancjami prawnymi i faktycznymi. Trzeba pamiętać, iż to tyczy się także tak zwanych arystokracji ,,Otwartych”, których przykładem jest arystokracja urzędnicza lub przemysłowa, ponieważ perspektywa awansowania osób z pozostałych sfer społeczność jest duża i często temu towarzyszy związana z nią ,,ścisła elita” natomiast warunkiem członkostwa w niej stanowi wyznacznik dziedziczności czyli więź pokrewieństwa. Począwszy od starożytności arystokracja zawiązywała grupa potężnych posiadaczy obszarów ziemskich, natomiast wraz u upływem czasu do tych grup zaczęły przedostawać się wspólnoty, których status społeczny zależał nie od dziedziczności lecz od zamożności wynikającego np. z handlu. Podporą arystokracji byli tzw. spartiaci a więc obywatele z pełnym katalogiem praw. Arystokracja rodowa zwana Eupatrydami istniała np. w Atenach. Z kolei w Rzymie ukształtowała się społeczność na skutek integracji grupy, która nie bogaciła się dzięki ziemi z tzw. arystokracją rodową. Natomiast Monarchinie absolutni czyli patrymonialni formowali własny rodzaj arystokracji w charakteryzuje grupy hermetycznej funkcjonującej w oparciu o zasadę dziedziczności, odseparowanej od pozostałej społeczności szlacheckiej. Natomiast jeśli chodzi o arystokrację szlachecką w Anglii to składała się ona z bezpośrednich lenników czyli z baronów, w Rosji bojarowie a w państwach rzeszy byli to książęta. Rzeczywistości pokazała iż kształtowanie demokracji liberalnych sygnalizował zmierzch egzystowania społeczeństw arystokratycznych, którzy jako jedyni mieli prawo do publicznych praw. Arystokracja jako termin do dziś stosowany jest ale już w sposób niezwykle luźny i odbiegający od naukowego punktu widzenia oraz od jego pochodzenia językowego. Z dużą powtarzalnością termin ten używany jest zamiennie z określeniem elita przykładem czego jest arystokracja przemysłowa lub elita przemysłowa. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut.

ARBITRAŻ MIĘDZYNARODOWY

ARBITRAŻ MIĘDZYNARODOWY: Jego nazwa zamienna to polubowne lub rozjemcze sądownictwo. Rozjemcze sądownictwo stanowią najlepszy przykład arbitrażu i jest to formuła rozwiązywania sporu, w którym podmiotom sporu przysługuje prawo wyboru kto ma wchodzić w skład sędziowski a także prawo określania trybu postępowania przed arbitrażowym trybunałem. Tak zwane polubowne sądownictwo rozwinęło się głównie w czasach średniowiecznych czyli wtedy, kiedy nie istniały akty prawne dotyczące rozstrzygania konfliktów na szczeblu międzynarodowym. Postawą rozstrzygania sporów przez sądy polubowne była: ,,słuszność”, ,,sprawiedliwość” oraz ,,rozsądek” (z j. łac., aequitas, iustitia, ratio). W końcu XIX wieku arbitraż międzynawowy stał się powszechnie uznaną metodą rozwiązywania konfliktów. Niezwykle pomocna w tak zwanym ,,procesie instytucjonalizacji arbitrażu” stały się pierwsza i druga Konferencja Haska z roku 1899 i 1907. Jeśli chodzi o I konferencję to postawie Konwencji o pokojowym rozładowaniu konfliktów międzynarodowych z 29.07.1899 roku powołano Stały Trybunał Arbitrażu, podkreślić należy, że ta sama procedura polubownego postępowania otrzymała status ważnego sposobu postępowania przy rozstrzyganiu konfliktów międzynarodowych. Postępowanie to rozwinięto w Konwencjach drugiej Konferencji Haskiej, głównie Konwencji z X 1907 roku traktującej o ,,pokojowym sposobie załatwiania sporów” zakładający wprowadzenie je protokół Genewski jednak nie stał się obowiązującym prawem. Generalny Akt z 26.09.1928 roku kierował konflikty sklasyfikowane jako nieprawne trybunałowi o składzie pięcioosobowym, który realizował zadania polubownego sądu. Trzeba pamiętać że Karta Narodów Zjednoczonych nie przewiduje ,,postępowania polubownego” jako wskazywanych metod rozstrzygania konfliktów o charakterze międzynarodowym. Natomiast postępowanie to przewidziane jest w statucie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. W statucie tym a dokładniej w art. 38 w punkcje nr 2 zapisano prawo Trybunału do ,,rozstrzygana sprawy ex equo at bono”, pod warunkiem wyrażenia zgody obu stron. Konwencja baska z 18.10.1907 roku w sposób całościowy definiuje arbitraż międzynarodowy. Definicja ta brzmi następująco: ,,Arbitraż międzynarodowy ma za zadanie rozstrzyganie sporów między państwami przez sędziów przez nie wybranych na zasadzie poszanowania prawa”. Jednakże podporządkowanie arbitrażowi międzynarodowemu nie jest przymusowy gdyż w tym wypadku wymagana jest aprobata państw lub państwa. Nie zmienia to faktu, że ,,zastosowanie arbitrażu pociąga za sobą obowiązek poddania się z dobrą wiarą jego wyrokowi (cyt. Konwencja Haska art. 37)”. Z powyższego należy rozumieć ,iż werdykt arbitrażowy ogłoszony i mający moc prawną oraz oznajmiany tzw. agentom stron rozsądza konflikt definitywnie i nieodwołalnie. W rzeczywistości postępowanie polubowne nie jest jednak stosowane. Niedowierzanie w stosunku do metod zażegnywania konfliktów międzynarodowych bierze się z bojaźni państw do przekazywania istotnych konfliktów i państwowych celów w ręce sędziów, którzy byliby skłonni nieobiektywnie a także na postawie wybranej w dowolny sposób rozstrzygnąć konflikt. Doświadczenie uczy, że polubowne postępowanie przydatne jest głównie ,,w przypadku braku norm dających się zastosować w sporze”. W literatura przedmiotu uwypukla się fakt, że ,,organ polubowny czerpie swe uprawnienia i charakter z woli stron”. Zdarza się, że spór niezostanie rozstrzygnięty i traktuje się na równi sądownictwo arbitrażowe i postępowanie polubowne. Tan pierwszy formułuje rozstrzygnięcia w kwestii i w granicach przepisów międzynarodowego prawa natomiast sędzia polubowny kieruje się sprawiedliwością oraz słusznością. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut.

APATRYDA, BEZPAŃSTWOWIEC, APOLITYCZNOŚĆ

APOLITYCZNOŚĆ: określamy je zachowaniami lub postawami eksponujące izolowanie się od polityki. Apolityczność z reguły kojarzona jest z apartyjnością bądź z bezpartyjnością jednak jest to błędne rozumowanie. Błąd ten polega na przekonaniu, iż mamy do czynienia z apolityczną administracją państwową, z wiązkami młodzieżowymi oraz z związkami zawodowymi, policją, wojskiem, prokuraturą czy sądownictwem. Wymienione organy zawierają w swoich strukturach elementy polityczne chociażby z uwagi na zbiór zadań, które wypełniają w państwie. Trzeba jednak zaznaczyć że istnieją instytucję, które dążą do odseparowania ich od aktualnego sporu politycznego z uwagi na spełniające przez nie ogólnospołeczne funkcje. Gdy chodzi o scharakteryzowanie polityczności wybranych zadań i ról znawcy przedmiotu posługują się prawem jako elementem decydującym o tym czy apolityczność istnieje czy tez nie. Wiadomym jest iż, polityczna odpowiedzialność przybiera formę polityczną, z kolei Ci, którzy nie są politykami za swoje działania oraz decyzje odpowiadają przed wymiarem sprawiedliwości. Jednak w sytuacji łączenia funkcji publicznych i niepublicznych (w administracji) pojawia się problem dotyczący rozdzielenia funkcji ministra i posła. Taki stan rzeczy za każdym razem w społeczeństwie wywołuje rozumienie apolityczności jako polityczny stereotyp. Podejście do materii apolityczności związane jest z wachlarzem ambiwalentnych sposobów rozumienia tego pojęcia. W pierwszym sposobie zakłada się, że faktyczne funkcjonowanie jednostki znajduje się w obrębie polityki co określa się mianem totalnej polityzacji. Drugi sposób ogranicza polityczność do podejmowania rozstrzygnięć o obrębie atomizacji dóbr szczególnie na szczeblu państwa. Następnym sposobem rozumienia apolityczności to postrzeganie jej przez pryzmat osobowo-strukturalny. Istnieje grupa teoretyków, którzy znajdują odrębność między postępowaniem przemyślanym dystansującym się od polityki a definiującym się jako ,,nie-polityczność”. Istnieje możliwość wyszczególnienia grupy elementów powiązanych z apolitycznością. Ten fakt określenia jest przez wybrane środowiska jako sposobność automatycznego rozgraniczenia aspektu politycznego od niepolitycznego. Orędownicy tego punktu widzenia twierdzą, iż mają miejsce apolityczne sfery publicznego życia. Sfera, o której mowa gromadzi np. religię, nauki ścisłe ale nie tylko, architekturę, literaturę a także muzykę. Przewidują oni, że upolitycznienie tych dyscyplin nastąpi z momentem w mieszania się w nie polityki. Zaistnienie polityki w tych dziedzinach będzie miało niekorzystny wpływ. Zauważa się, że niepolityczność umożliwia uprzedmiotowienie a także autorealizację. Z kolei polityka doprowadza do uprzedmiotowienia jednostki. Ze względu na uprzedmiotowienie można wymienić cztery szczeble apartyjności. Do pierwszego z nich zalicza się część społeczeństwa, które nie mają świadomości praw a także obowiązków im przysługujących. Druga grupa to Ci, którzy nie uznają poczynań nieprzyzwoitych natomiast polityka według nich zalicza się do takich właśnie czynów. Do trzeciej grupy zalicza się tych, których polityka interesuje w niewielkim stopniu i w momencie, w którym dotyka ich interesów. Czwarta grupa charakteryzuje pogardliwy stosunek do polityków tak amatorów jak i do zawodowców, będąca w sytuacji jak gdyby separującej się od prowadzonej przez niego gry a tak naprawdę sama staje się elementem klasyfikowanym jako polityczny podmiot, ,,M. Kawat, Polityka i apolityczność, {w:) Interpretacje polityki, M. Szyszkowska red. Wa-wa 1991” Wykuło się stwierdzenie, że polityka z uwagi na tzw. ,,brudną” naturę nie stanowi sfery działalności dla porządnych ludzi a z kolei kontakt z polityką może ograniczyć się do jej negacji. W niedemokratycznych systemach apolityczność na ogół utożsamiana jest z nastawieniem sprzeciwiającym się totalizmom. W ten sposób postrzegana polityka bez wątpienia wynika z rozumnego oglądu polityki natomiast antytezą jej jest apolityczność, która zakorzeniona jest w niewiedzy i nie interesowaniu się polityką. W praktyczne antypartyjność świadoma polega na z kalkulowanym bądź mimowolnym stronieniu od polityki, braniu udziału np. w wyborach w organach nie tylko politycznych, lecz także postrzeganych pochodne polityki jak np. związki zawodowe. Wśród demokratycznych systemów większość z nich posiada zapisy w ustawodawstwie dotyczące apolityczności, która dotyczy konkretnych stanowisk, formacji oraz urzędów. Zapisy te dotyczą w szczególnie sędziów (patrz art. 178 punkt 3 konstytucji RP), policji oraz wojska. Zapisy te stanowią o zakazie dla pracowników organów państwa angażowania się w polityczne kampanie. Natomiast każda próba angażowania się osoby w kampanię będącej pracownikiem organów państwa równoważne jest z odroczeniem lub rezygnacją z aktywności w tych organach. Źródło: leksykon politologii”. Autor: A., Antoszewski i A., Herbut.